Γκάιντουσεκ, Κάρλτον

(Carleton Gajdusek, Νέα Υόρκη 1923 –). Αμερικανός παιδίατρος, νευρολόγος και ιολόγος, σλοβακικής καταγωγής. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ και στα πανεπιστήμια Χάρβαρντ και Καλτέκ. Πραγματοποίησε εργαστηριακές έρευνες στο ινστιτούτο Παστέρ της Τεχεράνης, στο πανεπιστήμιο της Μελβούρνης και στο διεθνές ινστιτούτο υγείας του Μέριλαντ. Το 1976 μοιράστηκε με τον Μπαρούκ Μπλάμπεργκ το βραβείο Νόμπελ ιατρικής και φυσιολογίας, για ανακαλύψεις που αφορούν νέους μηχανισμούς σχετικά με την προέλευση και διασπορά λοιμωδών νοσημάτων. Συγκεκριμένα, ο Γ. ασχολήθηκε με ομάδα ασθενειών του εγκεφάλου με αργή εξέλιξη, για τις οποίες υπήρχαν ενδείξεις ότι ήταν λοιμώδους αιτιολογίας, αλλά δεν είχε απομονωθεί ο υπεύθυνος μικροοργανισμός. Ξεκίνησε μελετώντας τη νόσο Kuru σε λαούς στα υψίπεδα της Νέας Γουινέας. Ανακάλυψε ότι η διάδοση του υπαίτιου λοιμογόνου παράγοντα γινόταν μέσω του κανιβαλισμού, που ίσχυε ως τελετουργικό στους λαούς αυτούς μέχρι το 1959. Η γνώση αυτή διευκόλυνε τη μελέτη και άλλων παθήσεων, όπως της νόσου Creutzfeldt-Jacobs (σπογγοειδής εγκεφαλοπάθεια). Αποδείχτηκε ότι για την ασθένεια αυτή, εκτός από την κληρονομικότητα, ευθύνεται και λοιμογόνος παράγοντας που μεταδίδεται με την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών και είναι ιδιαίτερα ανθεκτικός στις θεραπείες.